Maandagavond 26 september werd een zeer geslaagde en drukbezochte avond: onze ouderraad organiseerde een thema-avond over het gebruik van social media onder jongeren. Ouders luisterden aandachtig en hadden veel vragen. Kon u er niet bij zijn of heeft u het gemist? Lees hieronder het blog wat beschikbaar is gesteld en download hier de praktische handout.
Hoeveel schermtijd is gezond?
Een van de meest gestelde vragen aan Bureau Jeugd en Media is: Hoeveel schermtijd is gezond? Veel ouders worstelen met de hoeveelheid schermtijd van hun kind(eren). En dat is begrijpelijk, want deze generatie ouders heeft in de eigen jeugd van hun ouders heel vaak gehoord: ‘Niet teveel televisie kijken hoor, anders krijg je vierkante ogen!’
En toen ging het nog over de televisie, het gezamenlijke scherm in de woonkamer waar ouders goed zicht op hadden. Vanuit dit vertrekpunt is het logisch dat huidige opvoeders richtlijnen rondom schermtijd zoeken. Echter niet alleen het aantal uren dat kinderen achter een scherm zitten belangrijk. Er spelen meer factoren een rol bij gezonde schermtijd.
Richtlijnen
Elk gezin en elk kind is anders en heeft iets anders nodig. Zo zal het ene kind beter gedijen met een langere gametijd dan een ander kind. En is het ene gezin meer gebaat bij structuur dan het andere gezin. Wij pleiten daarom niet zozeer voor algemene schema’s, maar voor een bredere kijk op schermtijd. Naast het aantal uren kijken wij ook naar wat kinderen online doen en hoe dat met elkaar in balans is en hoe dat in de omgeving van het kind past.
WAAROM? -> Balans
Balans, is wat ons betreft het sleutelwoord. En die balans bestaat uit drie belangrijke pijlers in de ontwikkeling van kinderen.
1. Slaap
Kinderen in de groei
hebben veel slaap nodig. Basschoolleerlingen hebben 10 a 12 uur slaap
per nacht nodig, jongeren vanaf 12 jaar hebben 9 uur per nacht slaap
nodig en vanaf 18 jaar wordt het ongeveer 8,5 uur. Deze slaap is
essentieel om te groeien, tot rust te komen en emoties en ervaringen
van de dag te verwerken. Schermtijd mag dus nooit ten koste gaan van de
nachtrust.
Tip:
Basisschool: Zorg ervoor dat er geen schermen zijn in de slaapkamer of dat ze uit zijn, naar gelang de leeftijd van het kind.
Pubers: Reken
samen met je kind uit wat de verhouding aan activiteit per dag is qua
slaap, school, huiswerk, sport, sociale contacten, dat biedt houvast en
overzicht. (Zie voorbeeld)
2. Sport, spel en crea-actitiviteiten:
Beweging
en spelen is nodig om gezond te blijven, zowel fysiek al mentaal.
Spelen draagt positief bij aan de ontwikkeling van lichaamshouding,
motoriek, zintuigen, taal, denken en sociale omgang. Door te spelen
maken kinderen zich gebeurtenissen eigen en leren ze belangrijke
vaardigheden. Zo krijgen ze meer zelfvertrouwen en leren zij hun
talenten ontdekken. Een aantal van deze aspecten wordt natuurlijk ook
gestimuleerd wanneer er een spelletje gespeeld wordt op de tablet. Toch
zijn die ‘offline’ ervaringen als basis nog steeds het
allerbelangrijkste voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Deze tijd
krijgen ze immers nooit meer terug. Voor pubers geldt dat alles aan hun
lichaam verandert. Juist sport, spel en creativiteit helpt hen in een
positieve lichaamsbeleving, het helpt bij bewustwording en
identiteitsvorming.
Tip:
Basisschool: Zorg
ervoor dat kinderen, naast schermtijd, ook nog voldoende vallen,
opstaan, klimmen en klauteren, zich vies maken, knutselen en bouwen.
Daarmee geef je ze een groot cadeau voor hun toekomst.
Pubers:
Juist in de pubertijd ontstaat de neiging om te stoppen met sport en
spel en creativiteit. Soms de verleiding om langer door te scrollen
groot. Zorg dat er naast online activiteiten ook offline activiteiten
zijn en blijven. Want juist pubers hebben een uitlaatklep nodig tijdens
de hormonenstorm waar ze in zitten. Hetzij creatief, hetzij sportief.
3. Sociale contacten
Contact
met anderen is belangrijk, voor ieder mens. De lockdowns van het
afgelopen jaar hebben dat stevig benadrukt. Veel communicatie kan nu
(gelukkig) ook online. Toch is het voor kinderen belangrijk om in
eerste instantie vooral offline te oefenen met het aangaan van
vriendschappen en te oefenen in ‘echte’ gesprekken. Online communiceren
is vrij complex. Door sociale contacten leren kinderen meer over wie
zij zelf zijn en hoe zij zich (moeten) verhouden tot anderen. Ze leren
zich in te leven in een ander en ze leren hoe ze conflicten op moeten
lossen. Dat zijn belangrijke vaardigheden om te leren voordat je je in
de online wereld begeeft.
Tip:
Basisschool:
Zorg ervoor dat kinderen de basisregels qua communicatie goed
begrijpen. Dat komt hen altijd ten goede in het online communiceren,
waarin toch de fysieke beeldtaal wegvalt.
Pubers: Veel pubers
communiceren doorlopend online met hun vrienden. Het zij via games,
hetzij via andere chatfuncties. Ze gaan soms ook totaal de mist in. Dat
kan heel hard aankomen bij hen of anderen. Blijf daar oog voor hebben
als opvoeder en begeleidt ze daarin.
WAT? -> Kies bewust
We horen dat ouders zich regelmatig schuldig voelen als zij hun kind achter een scherm ‘parkeren’. En veel ouders vragen zich af of schermtijd slecht is voor de ontwikkeling van hun kind. Wat ons betreft hangt dat samen met wat je jouw kind online laat doen. Kijkt jouw kind een paar uur per dag uitsluitend naar Youtubers die delen wat ze zoal doen op een dag, dan kun je je afvragen of het iets bijdraagt aan hun ontwikkeling. Maar is jouw kind tutorials aan het kijken hoe je gitaar moet leren spelen en gaat hij daarna zelf daadwerkelijk oefenen om het gitaarspelen onder de knie te krijgen dan draagt het online zijn wel degelijk bij aan de ontwikkeling.
Ook hierin kun je op balans letten: Natuurlijk hoeft niet alle schermtijd educatief en nuttig te zijn. Gewoon af en toe even op de bankhangen en gamen of een film kijken kan natuurlijk prima. Als je kind in de puberleeftijd komt, zul je zien dat daar meer behoefte aan is. Dat heeft te maken met hun hormonen en met kijken hoe zij zichzelf verhouden tot een ander en de wereld.
Je zou schermtijd op kunnen delen. Een deel vermaak, entertainment en ontspanning en een deel educatief. Zo weet je zeker dat jouw kind ook een deel van de tijd iets opsteekt van de online dingen die ze doen. Pubers kan je bevragen en uitdagen op wat ze zien en hen stimuleren om niet alleen online te consumeren, maar bijvoorbeeld ook kennis op te doen.
Tip:
Basisschool: Zorg dat je kind bijvoorbeeld kijkt naar: School-TV, creatieve tutorials, Willem Wever, Jeugdjournaal, Klokhuis, website Nemo (proefjes doen), digitale prentenboeken, Natuurmonumenten.
Pubers: Waak ervoor dat niet elk vrij moment ingevuld wordt met een scherm. Je even ouderwets vervelen is namelijk heel erg gezond, deze extra tijd biedt vaak ruimte voor iets nieuws en of reflectie op zichzelf.
HOE? -> Gezond fysiek gebruik
Naast de mentale gezondheid is een afgebakende schermtijd ook belangrijk voor het fysieke welbevinden. Zo zien oogartsen zien steeds meer kinderen met oogproblemen door veelvuldig schermgebruik. Daarom hebben zij de 20-20-2 regel ingesteld. Maximaal 20 minuten achter elkaar naar je scherm kijken, vervolgens minimaal 20 seconden in de verte kijken en 2 uur per dag naar buiten. En die 20-20-2 regel is eigenlijk goed voor alles. Want als je na elke 20 minuten even een korte pauze neemt, dan even je hele lijf beweegt door even te lopen of te rekken en te strekken houd je je lijf in een betere conditie.
Conclusie:
Schermtijd gaat niet alleen over het aantal uren, maar juist ook over de inhoud en hoe je dat toepast in je gezinsleven. Bij de buren kan het dus net wat anders zijn. En dat is niet erg.
Voorbeeld om schermtijd met je puber te bespreken:
Volg meer op: